नवरात्रीचा पहिला दिवस - शैलपुत्री देवी - मायमराठी

Follow the मायमराठी – आपली भाषा आपले लेख.. ✍🚩 channel on WhatsApp:

Follow the मायमराठी – आपली भाषा आपले लेख.. ✍🚩 channel on WhatsApp:

Link https://whatsapp.com/channel/0029Va9w5258PgsHhPqekm0W

शैलपुत्री ही दुर्गा देवीच्या नऊ रूपांपैकी पहिली आहे. म्हणूनच शैलपुत्री देवीला प्रथम अवतार किंवा पहिली दुर्गा म्हणून दुर्गा म्हणतात. शैलपुत्री म्हणजे पर्वताची कन्या. हिमालय पर्वतराजाच्या घरी कन्या म्हणून जन्म घेतल्याने तिचे नाव ‘शैलपुत्री’ ठेवण्यात आले. नवरात्रोत्सवाच्या पहिल्या दिवशी शैलपुत्री देवीची पूजा व पूजा केली जाते. या पहिल्या दिवसाच्या उपासनेत योगी आपले मन ‘मूलाधारा’ चक्रात स्थापित करतात. येथूनच त्यांचा योगसाधना सुरू होते.

Table of Contents

पूर्व जन्म माता सती
शैलपुत्री मातेचे स्वरूप
शैलपुत्रीमाता मंत्र
संदर्भ
आमचे इतर लेख

पूर्व जन्म माता सती

माँ शैलपुत्री ही हृदयस्पर्शी कथा आहे. एकदा प्रजापतीने यज्ञ केला तेव्हा भगवान शंकरांना नव्हे तर सर्व देवांना आमंत्रित केले होते. सतीला यज्ञाला जावे लागले.

शंकरजी म्हणाले की सर्व देवतांना आमंत्रित केले आहे, त्यांना नाही. त्यामुळे तिथे जाणे योग्य नाही.

सतीची आग्रही विनंती पाहून शंकरजींनी तिला यज्ञाला जाण्याची परवानगी दिली. सती घरी पोहोचल्यावर फक्त आईनेच तिला आपुलकी दिली.

भगिनींच्या शब्दांत उपहास आणि उपहासाचे भाव होते. भगवान शंकरांबद्दल तिरस्काराची भावनाही आहे.

दक्षानेही त्याच्याबद्दल अपमानास्पद शब्द बोलले. यामुळे सतीला त्रास झाला. पतीचा हा अपमान तिला सहन झाला नाही आणि तिने योगग्नीने स्वतःला जाळून राख केले.

या भयंकर दु:खाने व्यथित होऊन भगवान शंकरांनी त्या यज्ञाचा नाश केला. ही सती पुढील जन्मी शैलराज हिमालयाची कन्या म्हणून जन्मली आणि तिला शैलपुत्री म्हटले गेले.

शैलपुत्री मातेचे स्वरूप

शैलपुत्रीदेवीच्या उजव्या हातात त्रिशूळ आणि डाव्या हातात कमळाचे फूल आहे. तिच्या आधीच्या जन्मात ती प्रजापती दक्षाची कन्या म्हणून जन्मली होती, तेव्हा तिचे नाव ‘सती’ होते. तिचा विवाह भगवान शंकराशी झाला होता. नवदुर्गातील पहिल्या शैलपुत्री दुर्गेचे महत्त्व आणि शक्ती अनंत आहे.

शैलपुत्रीदेवीला हेमावती असेही म्हणतात. उपनिषदानुसार, देवी पार्वतीने विविध देवांचा अभिमान ठेचून काढला होता. यावर देवतांनी एकमताने त्यांचा ‘शक्ती’ म्हणून स्वीकार केला.

योग, साधना, तपस्या आणि कर्मकांडासाठी हिमालयात आश्रय घेणाऱ्या सर्व भक्तांची शैलपुत्री काळजी घेते. त्यांची विशेषत: जम्मू आणि काश्मीर, हिमाचल, पूर्वांचल, नेपाळ इत्यादी पर्वतीय भागात पूजा केली जाते.

शैलपुत्रीमाता मंत्र

ॐ देवी शैलपुत्र्यै नमः ॥

प्रार्थना:

वन्दे वांछितलाभाय, चंद्रार्धकृतशेखराम्‌।

वृषारूढां शूलधरां, शैलपुत्रीं यशस्विनीम्‌ ॥

अर्थ: “मी भक्तांना सर्वोत्तम वरदान देणाऱ्या शैला-पुत्रीला माझी वंदना/अभिवादन करतो. तिच्या कपाळावर चंद्रकोर रूपातील चंद्र मुकुटाप्रमाणे शोभून दिसतो. तिला बैलावर बसवले जाते. ती तिच्या हातात एक भाला आहे. ती यशस्विनी आहे – माता दुर्गा”.