देवी कात्यायनीची नवरात्रीच्या ६ व्या दिवशी पूजा होत असते. देवी कात्यायनी ही नवदुर्गा पैकी युद्धाची देवता आहे. देवीने दैत्य व पिशाचांचा त्रास आपल्या दैवी सामर्थ्याने नष्ट केला. असे मानले जाते की देवी ही बुध ह्या ग्रहाची देवता आहे.

Table of contents

नवरात्रीच्या सहाव्या दिवसाचे महत्त्व काय आहे?

नवरात्रीच्या सहाव्या दिवसाची देवी, देवी कात्यायनी गुलाबी पोशाख परिधान करून गळ्यात पांढरी माळ घातली आहे. तिला चार हात, आणि तीन डोळे आणि सिंह ही तिची मिरवणूक आहे. तिच्या वरच्या डाव्या हातात, तिने तलवार शस्त्र धारण केली आहे तर खालच्या डाव्या हातात कमळाचे फूल धारण केले आहे. उजवा वरचा हात अभयमुद्रामध्ये आहे तर खालचा उजवा हात वरमुद्रामध्ये आहे.

देवीची अपार भक्ती, श्रद्धेने आणि शुद्ध चित्ताने उपासना करणारे भक्त धर्म, अर्थ, काम आणि मोक्ष या परम सिद्धींना घेऊन जातात. नवरात्री पूजेच्या सहाव्या दिवशी माँ कात्यानीची पूजा करणाऱ्या मुलींना त्यांच्या इच्छेनुसार पती प्राप्त होतो. लग्नयोग यंत्राची पूजा केल्याने विवाहाशी संबंधित समस्यांपासून मुक्ती मिळते आणि नातेसंबंध वाढतात.

कात्यायनी देवीची दंतकथा

हिंदू पौराणिक कथेनुसार, कात्यायन नावाचा एक ऋषी होता ज्याची इच्छा होती की देवी दुर्गा आपल्या घरी मुलगी म्हणून जन्म घे, म्हणून त्याने देवाला प्रसन्न करण्यासाठी कठोर तपश्चर्या केली. अनेक वर्षांच्या कठोर तपश्चर्येनंतर, देवाने त्यांची इच्छा मान्य केली आणि दक्षिण कृष्ण चतुर्दशीला कात्यायनाच्या घरी देवी दुर्गेचा जन्म झाला. त्यामुळे ती कात्यायनी या नावाने जगभर ओळखली जाते. ती माँ दुर्गेचा सहावा अवतार मानली जात असल्याने नवरात्रीच्या सहाव्या दिवशी तिची पूजा केली जाते. माँ कात्यायनी ची पूजा करण्यासाठी नवरात्री 2020 च्या सहाव्या दिवसाची तारीख आणि वेळ खाली दिल्या आहेत .

नवरात्रीच्या सहाव्या दिवशी पूजा विधी

  • भक्तांनी पहाटे उठून स्नान करून देवी कात्यायनीचे ध्यान करावे.
  • त्यानंतर कलश पूजन करून सर्व देवी-देवतांचे आवाहन करावे.
  • त्यानंतर माँ कात्यायनी पूजा आरती करून देवी कात्यायनीची पूजा करा आणि देवीला भोग म्हणून मध अर्पण करा.
  • खाली दिलेल्या मंत्रांचा जप करताना देवीला फुलांचा वर्षाव करा.

नवरात्रीच्या सहाव्या दिवसाचा मंत्र

सर्वशक्तिमान मां कात्यायनी कडून आशीर्वाद मिळविण्यासाठी खालील मंत्रांचे पठण करा.
ॐ देवी कात्यायन्यै नमः ॥
ॐ देवी कात्यायन्यै नमः ॥

ॐ देवी कात्यायनी माझा तुला नमस्कार असो.
या देवी सर्वभू‍तेषु माँ कात्यायनी रूपेण संस्थिता । नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमो नमः ॥

देवी सर्वलोकांमध्ये माता कात्यायनी स्वरूपात आधिस्थित आहे , ही देवी तुला माझा वारंवार नमस्कार असो|
या देवी सर्वभूतेषु मा कात्यायनी रुपेणा संस्थिता ।
नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमो नमः ॥

कात्यायनि महामाये महायोगिन्यधीश्वरि । नन्द गोपसुतं देविपतिं मे कुरु ते नमः ॥

हे कात्यायनी, महान भ्रामक ऊर्जा, महान योगींचे गुरु, हे नंद महाराज, कृपया मला गोपाळांचा पुत्र आणि देवांचा स्वामी बनवा.

मां कात्यायनी ध्यान मंत्र

वन्दे वाञ्छित मनोरथार्थ चन्द्रार्धकृतशेखराम्।
सिंहारूढा चतुर्भुजा कात्यायनी यशस्विनीम्॥
स्वर्णवर्णा आज्ञाचक्र स्थिताम् षष्ठम दुर्गा त्रिनेत्राम्।
वराभीत करां षगपदधरां कात्यायनसुतां भजामि॥
पटाम्बर परिधानां स्मेरमुखी नानालङ्कार भूषिताम्।
मञ्जीर, हार, केयूर, किङ्किणि, रत्नकुण्डल मण्डिताम्॥
प्रसन्नवदना पल्लवाधरां कान्त कपोलाम् तुगम् कुचाम्।
कमनीयां लावण्यां त्रिवलीविभूषित निम्न नाभिम्॥


मां कात्यायनी स्त्रोत

कञ्चनाभां वराभयं पद्मधरा मुकटोज्जवलां।
स्मेरमुखी शिवपत्नी कात्यायनेसुते नमोऽस्तुते॥
पटाम्बर परिधानां नानालङ्कार भूषिताम्।
सिंहस्थिताम् पद्महस्तां कात्यायनसुते नमोऽस्तुते॥
परमानन्दमयी देवी परब्रह्म परमात्मा।
परमशक्ति, परमभक्ति, कात्यायनसुते नमोऽस्तुते॥
विश्वकर्ती, विश्वभर्ती, विश्वहर्ती, विश्वप्रीता।
विश्वाचिन्ता, विश्वातीता कात्यायनसुते नमोऽस्तुते॥
कां बीजा, कां जपानन्दकां बीज जप तोषिते।
कां कां बीज जपदासक्ताकां कां सन्तुता॥
कांकारहर्षिणीकां धनदाधनमासना।
कां बीज जपकारिणीकां बीज तप मानसा॥
कां कारिणी कां मन्त्रपूजिताकां बीज धारिणी।
कां कीं कूंकै क: ठ: छ: स्वाहारूपिणी॥

कवच मंत्र

कात्यायनौमुख पातु कां स्वाहास्वरूपिणी।
ललाटे विजया पातु मालिनी नित्य सुन्दरी॥
कल्याणी हृदयम् पातु जया भगमालिनी॥
कात्यायनी माता की आरती (Mata Ki Aarti)
जय जय अम्बे, जय कात्यायनी।
जय जगमाता, जग की महारानी।
बैजनाथ स्थान तुम्हारा।
वहां वरदाती नाम पुकारा।
कई नाम हैं, कई धाम हैं।
यह स्थान भी तो सुखधाम है।
हर मंदिर में जोत तुम्हारी।
कहीं योगेश्वरी महिमा न्यारी।
हर जगह उत्सव होते रहते।
हर मंदिर में भक्त हैं कहते।
कात्यायनी रक्षक काया की।
ग्रंथि काटे मोह माया की।
झूठे मोह से छुड़ाने वाली।
अपना नाम जपाने वाली।
बृहस्पतिवार को पूजा करियो।
ध्यान कात्यायनी का धरियो।
हर संकट को दूर करेगी।
भंडारे भरपूर करेगी।
जो भी मां को भक्त पुकारे।
कात्यायनी सब कष्ट निवारे।

सारार्थ

देवी कात्यायनी ही नवरात्रीच्या नऊ देवींमध्ये हिंसक देवी आहे. त्याच वेळी, ती भक्तांवर दया दाखवते आणि भक्तांना प्रेमाने आशीर्वाद देते आणि त्यांच्या सर्व इच्छा पूर्ण करते. म्हणूनच असे मानले जाते की मथुरेतील गोपींपासून ते माँ सीता आणि राजकुमारी रुक्मणी यांनी माँ कात्यायनीची पूजा तिच्या आशीर्वादासाठी केली आहे.

संदर्भ

आमचे इतर लेख