नवदुर्गेचे पाचवे रूप, नवरात्री दरम्यान देवी दुर्गेचे नऊ अवतार पूजले जातात, देवी स्कंदमाता तिच्या भक्तांना शक्ती, समृद्धी आणि मोक्ष प्रदान करण्यासाठी ओळखली जाते. यंदा देवी स्कंदमातेची पूजा आज ३० सप्टेंबरला होणार आहे.
Table of contents
स्कंदमाता देवीचे स्वरूप
शारदीय नवरात्री 2022: दुर्गा देवीच्या नऊ रूपांपैकी एक असलेल्या माँ स्कंदमातेची नवरात्रोत्सवाच्या पाचव्या दिवशी पूजा केली जाते. हिंदू धर्मग्रंथानुसार देवी स्कंदमाता सिंहावर स्वार होते आणि तिला चार हात आहेत. एका हातात तिने आपल्या पुत्र भगवान स्कंदाचे अर्भक रूप धारण केले आहे आणि दुसर्‍या हातात अभयमुद्रा आहे, जी सर्व भीती दूर करते. तिच्या इतर दोन हातात तिने कमळाची फुले धरली आहेत. स्कंदमाताला तिचे नाव मिळाले कारण ती भगवान स्कंदची आई आहे, योद्धा देव ज्याला कार्तिकेय आणि मुरुगन म्हणूनही ओळखले जाते.
कथा
‘स्कंदमाता’ चा अर्थ भगवान कार्तिकेयची आई आहे, ज्याला स्कंद म्हणून ओळखले जाते. एकदा तारकासुर नावाचा एक राक्षस होता ज्याने भगवान ब्रह्मदेवाची तपश्चर्या केली आणि अमर होण्याचे वरदान मागितले परंतु भगवान ब्रह्मदेवाने मृत्यूपासून कोणीही सुटू शकत नाही असे सांगून नाकारले आणि तारकासुरने हुशार खेळून भगवान शिव आणि देवी पार्वतीच्या मुलाकडे मृत्यू मागितला कारण त्याला असे वाटले. भगवान शिव सर्व गोष्टींपासून अलिप्त आहेत, तपस्या करत आहेत आणि ते कधीही लग्न करणार नाहीत आणि भगवान ब्रह्मदेवाने त्यांना इच्छित वरदान दिले आहे. यानंतर तारकासुर राक्षसाने आपण अमर आहोत हे जाणून ब्रह्मांड नष्ट करण्यास सुरुवात केली.
सर्व देवता भगवान विष्णूकडे त्यांची मदत मागण्यासाठी गेले तेव्हा भगवान विष्णूने प्रकट केले की देवी सतीचा अवतार पार्वती ही राजा हिमालयाची कन्या आहे आणि तिचे भगवान शिवाशी लग्न करायचे आहे. त्यानंतर भगवान शिवाचा देवी पार्वतीशी विवाह झाला आणि भगवान कार्तिकेयचा जन्म झाला.
दैत्यांशी लढण्याचे त्यांचे महान कौशल्य आणि सामर्थ्य पाहून भगवान ब्रह्मदेवाने भगवान कार्तिकेय यांना देवांचा सेनापती म्हणून नियुक्त केले आणि भगवान कार्तिकेयने तारकासुर राक्षसाचा वध केला. तेव्हापासून पावती माता स्कंदमाता या नावाने गौरवली जाते.
स्कंदमाता मंत्र
सिंहासनागत नित्यं पद्मंचिता कराद्वया , शुभदस्तु सदा देवी स्कंदमाता यशस्विनी ॥ ॐ देवी स्कंदमताय नमः ||
अर्थ
स्कंदमाता, जी कार्तिकेय स्वामी सह सिंहा वर सवार आहे, दोन हातांमध्ये कमळ असून , एक हात वरमुद्रा धारण केलेला अवस्तेत आहे । अशी मां स्कंदमाता मज शुभता अर्थात् कल्याण प्रदान करो।
भोग
भोगामध्ये स्कंदमातेला केळी अर्पण केली जाते. देवीला प्रसन्न करण्यासाठी काही भक्त केळ्यांसोबत वेगवेगळे पदार्थही तयार करतात.
महत्व
असे मानले जाते की जे लोक पूर्ण भक्तिभावाने माँ स्कंदमातेची पूजा करतात, त्यांना ती सुख, समृद्धी आणि सामर्थ्य प्रदान करते.
स्कंदमाता नवरात्रीचा ५वा दिवस: पूजा विधी
- नवरात्रीच्या पाचव्या दिवशी भाविक सकाळी लवकर स्नान करतात आणि पिवळे कपडे परिधान करतात.
- पिवळ्या रंगाचे कपडे परिधान केले जातात कारण ते आशावाद, चांगले आरोग्य, सकारात्मकता आणि आनंद दर्शवते.
- त्यानंतर उपासक देवीची मूर्ती चौकीवर बसवतात आणि तिला पिवळी फुले, गंगाजल, कुंकुम आणि तूप अर्पण करतात.
संदर्भ
१) मुक्त विज्ञान कोश विकिपेडिया
२ ) bramha वेबसाइट
आमचे इतर लेख
